In de commissie Welzijn van dinsdag 11 oktober stond het agendapunt ‘Functioneel ontwerp van de bibliotheek van de toekomst’ op de agenda.
Hoe keek GemeenteBelangen tegen deze plannen aan? Hier kunt u de inbreng van GB in eerste termijn en een beknopte verslaggeving van de tweede termijn lezen. Uiteindelijk heeft dit alles geleid tot het weer terugnemen van het huidige plan door portefeuillehouder Wienen.

Inbreng van GB in de eerste termijn
Na de commissiebehandeling van 11 januari ligt nu het functioneel ontwerp ‘Bibliotheek van de toekomst’ voor. GB zal hierop inhoudelijk reageren, maar ook met alternatieven komen.

Heeft langer wachten zin nu het genoemde kostenplaatje van 16 naar 13,2 miljoen is gedaald? GB vindt van niet. Er zal zeker iets op het bibliotheekgebied moeten gebeuren om goed te kunnen inspelen op de veranderende vragen in de huidige maatschappij.

Inhoudelijk bekeken is de drietrapsraket: bibliotheek servicepunt, kernvoorziening en de kernvoorziening met surplus ook een aanmerkelijke verbetering waar er in een eerdere fase sprake was van wijksteunpunten die minimaal 4 uur per week open waren en de ‘superbieb’ in Katwijk aan Zee.

GB heeft in januari gepleit voor de handhaving van goede bibliotheekvoorzieningen in de kernen en daarbij altijd gepleit voor een geografisch centraal gelegen hoofdbibliotheek zoals in de Zanderij of bij het voormalige veilingterrein. Gezien het feit dat daar nooit de meerderheid voor gevonden kon worden, laat GB dit uitgangspunt los en wordt gekozen voor een integrale benadering om een nieuw bibliotheeknetwerk te kunnen realiseren.

GB heeft bij dit functioneel ontwerp de volgende kanttekeningen:

1. Programma van eisen met opgegeven m2

• Surplusbieb 3276 m2 gebouw.
• Kernbibliotheek Katwijk a/d Rijn / Valkenburg 167 m2.
• Kernbibliotheek Rijnsburg 258m2.
• Kernbibliotheek Hoornes / Rijnsoever 2OO m2.

In het ‘Functioneel ontwerp’ lees je dan dat de kernvoorziening ‘naast de leesbevordering ook de focus heeft op activiteiten en participatie’, maar hoe kom je dan uit met dergelijke aantallen m2?
Kunnen groepsbezoeken van P.O. en V.O. en het elkaar ontmoeten in deze kernbibliotheken ook gerealiseerd blijven?

Kortom: GB zet vraagtekens bij deze verhouding in aantal m2 van de surplusbieb t.o.v. de kernbibliotheken.

2. Ontbrekende bibliotheek servicepunten?
Is er een uitleg voor het feit waarom er in Rijnweide in Valkenburg en De Wilbert in Katwijk aan den Rijn geen bibliotheek servicepunt is benoemd waar dat wel het geval is met vijf huidige steunpunten in Katwijkse zorgcentra?

En als er ergens toeristen op af komen dan is het niet op de surplusbieb, maar zeker het bibliotheek servicepunt op het Katwijkse strand. Dat trekt de aandacht en is een perfecte vorm van inspelen op de wensen van toeristen en bezoekers van het Katwijkse strand.

3. De kernvoorziening met surplus voor bezoekers of bewoners?
Beschreven wordt dat hier de focus meer ligt op ‘ontspanning, inspiratie, verrijking en vermaak’ Het ‘moet een podium zijn voor persoonlijke ontplooiing’ en er moet een ‘samenwerking met culturele instellingen zijn’.

De volgende functies wil ik met u nog eens kritisch nalopen:

• Een gamezone vinden we geen must in de bibliotheek, dit wordt thuis en waar dan ook al benut, en wie houdt in de gaten wat ze spelen of gaat er een ‘Katwijkfilter’ op de spelmogelijkheden?
• Studieplekken, maar dan in beperkte mate, want juist het Voortgezet Onderwijs en instellingen als de Leidse Hogeschool hebben juist zeer veel geïnvesteerd in een andere inrichting van de onderwijslocatie met stilte- en studieplekken, een zeer uitvoerige mediatheek kortom ……. ‘less is more’.
• Ruimte om te werken voor Z.Z.P. – ers, laat dit over aan een initiatiefnemer die zoiets wil organiseren in een industrieterrein met diverse mogelijkheden.
• Theaterfunctie, is er al kritisch gekeken naar andere mogelijkheden? Ik kom er nog op terug.
• Voor de filmzaal geldt hetzelfde.
• Wat de horeca betreft, onderzoek wat echt nodig en realistisch is, want er zijn ook andere mogelijkheden. Dit is een echte taak voor een ondernemer.

4. Kostenplaatje
Met ‘Scherp aan de wind’ is een hele bezuinigingsoperatie in werking gesteld die zeker in de welzijnshoek veel organisaties, verenigingen en daardoor ook burgers raakt. In de door GB voorgestelde amendementen zat geen enkele ruimte voor de Collegepartijen om maar op één punt tegemoet te komen en hier ligt nu een financieel plaatje van ruim 13 miljoen euro voor. Dit is daardoor onverkoopbaar naar de burgers en daarom komen we aan het einde van dit betoog met nieuwe voorstellen voor het College.

Daarbij is het absoluut ook onzeker wat de opbrengst zal zijn van de verkoop van de vier bestaande bibliotheeklocaties.
GB vindt 13 miljoen te veel geld om nu uit te gaan geven aan dit plan en dus onaanvaardbaar.

5. Integraal benaderd
Is de bibliotheekaanpak met dit ‘Functioneel ontwerp’ nu echt het product van een integrale benadering van welke knelpunten en vooral ook kansen er liggen in de Katwijkse samenleving? Voor dit stuk is er teveel alleen door de ‘biebkoker’ gekeken en te weinig naar dwarsverbanden gezocht. Dit zal aan het einde van dit betoog worden verduidelijkt.

Het nu kiezen voor dit ‘Functioneel ontwerp’ en het hieraan gekoppelde programma van eisen kan de volgende gevolgen hebben:

• De wens van de commissie in januari om de kernen van goede bibliotheekvoorzieningen te voorzien wordt niet bereikt. Deze moeten groter.
• De ontwikkeling van andere culturele instellingen en kansen in de Katwijkse samenleving wordt met dit plan geen recht gedaan.
• Dat deze uitgave van 13 miljoen euro niet dat biedt wat de makers wel aanduiden met dit nieuwe bibliotheekconcept.

Welke mogelijkheden, alternatieven en kansen ziet GB om goedkoper een bibliotheeknetwerk neer te zetten wat meer recht doet aan wat er al is in Katwijk aan culturele organisaties?

Probleem is ruimtegebrek, wat vooral ontstaat doordat lezingen, films, enz. in de bibliotheek worden gehouden. GB is niet overtuigd dat daarvoor groot nieuw gebouw moet komen van 13 miljoen euro in Katwijk aan Zee.

GB stelt voor om gebruik te maken van mogelijkheden die er al zijn in de buurt, meer samenwerking enz.:

• Cultuurcafé aan de Voorstraat dat in ontwikkeling is benutten wat betreft een grandcafé en mogelijk ook voor kleine optredens.
• Na de verbouwing van De Schuit zijn er ook overdag zaalruimten beschikbaar voor multifunctioneel gebruik. Hier liggen kansen.
• Maar ook het Katwijks Museum beschikt over een filmzaal. Een kans?
• Samenwerken met K&O waar men diverse cursussen kan volgen zo ook aan Katrijn is meegedeeld bij de vaststelling van ‘Scherp aan de wind’.
• De theaterfunctie voor lezingen en kleine bijeenkomsten koppelen aan de Praktijkschool in de Colligny waar een soortgelijk theatereffect is gerealiseerd als in de surplusbieb wordt beoogd met ook maatschappelijke effecten voor de leerlingen op die school.
• Als we geen 13 miljoen uitgeven dan kan Tripodia een mobiele schuinoplopende tribune realiseren om het theatereffect te stimuleren.
• Bekijk de plannen voor een kleinere nieuwbouw van de surplusbieb op een locatie in Katwijk aan Zee dan het huidige programma van eisen aangeeft. Is de locatie het Baljuwplein dan kunnen daaraan ook de mogelijkheden van de Vredeskerk, filmzaal, worden gekoppeld. Of handhaaf de huidige hoofdbibliotheek.
• Benut de huidige bibliotheeklocatie in Katwijk aan den Rijn om daar naast deze functie ook de wijkvereniging ‘De Wiek’ onder te brengen, een suggestie?

Aandachtspunten blijven de locatiekeuzes voor de kernbibliotheken in de M.F.A.’s in de kernen zo ook het beheer van deze ruimten.

Als we de euro’s uitgeven, moeten we ook zeker weten dat we alle kernen recht doen zo ook dat er geen gelden zijn uitgegeven welke mogelijk efficiënter kunnen worden ingezet.

Dus de drie cruciale probleemvragen voor GB blijven:

• Worden met dit ‘Functioneel ontwerp’ alle kernen adequaat en toekomstgericht bediend?
• Gaan we met dit functioneel ontwerp niet voorbij aan de bestaande mogelijkheden in Katwijk om het anders in te kunnen vullen?
• Moet het tegen dit kostenplaatje worden gerealiseerd in deze tijden waar elke uitgegeven euro kritisch benaderd wordt?

Dit was de inbreng van GemeenteBelangen in eerste termijn.

Hoe verliep de tweede termijn?
In de tweede termijn werd er vooral gekeken naar en gereageerd op de wijze hoe de bibliotheekorganisatie in de kernen zou worden opgezet.
Het CDA had ook in eerste termijn veel bezwaren, zeker ook wat de invulling in de kernen en de realisering van de superbieb betrof, maar draaide om met de historische opmerking ‘Als het moet, dan moet het maar’.
De VVD bleef mordicus tegen alle uitgaven voor dit bibliotheekplan waar GB de 13 miljoen euro een onverantwoorde uitgave bleef vinden, maar met veel suggesties voor andere invullingen kwam.
Bij de CU was er vooral zorg wat de toekomst van het boek betrof. ‘Waarom dan nu in de surplusbieb zoveel vierkante meters voor boekopslag reserveren?’ was hun terechte vraag aan portefeuillehouder Wienen.
De SGP en de PvdA waren beiden ook gezond kritisch naar deze bibliotheekplannen, ook wat betreft de kostenfactor. Dat was voor Wim van Duijn van de SGP ook de reden om aan Edwin de Mol van de VVD te vragen waarom ze nu radicaal ‘nee’ tegen deze bibliotheekplannen zeggen en de geplande zeejachthaven met alle financiële risico’s omarmen. Maar..... daar kwam geen reactie op en ‘het bleef stil aan de politieke overkant’ in de Burgerzaal.

Met dit alles op tafel besloot portfefeuillehouder Wienen om het huidige plan mee terug te nemen, het komt dus niet in de raadsvergadering van donderdag 27 oktober. Het college van B&W zal met een nieuw voorstel komen, zeker omdat er veel kritische kanttekeningen in de commissie werden gemaakt over het maatschappelijk draagvlak voor deze bibliotheekplannen. Wordt vervolgd.