De hoofdibliotheek in het centrum .....en hoe zit het dan in Rijnsburg, Valkenburg en de Hoornes / Rijnsoever?

De commissie Welzijn van dinsdag 11 januari
In deze commissievergadering werd er, eindelijk, gesproken over het projectplan van de bibliotheek in het centrum waar het College alles op wil inzetten en waar de politiek 'eindelijk' op kan reageren. Hieronder volgt de tekst die is ingebracht door GB in eerste termijn met een kort resumé van de tweede termijn en de verdere uitkomsten.

Dit alles speelde zich af nadat Margreet Buwalda, directeur van de Katwijkse bibliotheek, van het inspreekrecht gebruik had gemaakt om te pleite voor een nieuwe hoofdbibliotheek op het Baljuwplein.
Ze nam een schot voor de boeg in het Leidsch Dagblad van dinsdag 11 januari waarin ze stelde dat de S.G.P. voor deze planvorming zou zijn en dat elk wijksteunpunt alle boeken kan krijgen doordat er 'een autootje met de gevraagde boeken naar de wijksteunpunten rijdt'. Wat was de inbreng van GB in eerste termijn, vrijelijk verwoord door Gerard Bol?

De locatiekeuze centrum Katwijk aan Zee voor een nieuwe bibliotheek
GB is het daar niet mee eens. GB heeft de afgelopen jaren met burgers over vestiging van nieuwe hoofdbieb, de zogenaamde ‘superbieb’, gesproken via o.a. straatgesprekken in alle kernen van de gemeente. Ook in de denktank van GB is het item diverse keren aan de orde geweest. Daarop zijn onze opvattingen gebaseerd. Daarbij had de Duinvallei als geografisch centrum van de gemeente Katwijk met de ‘superbieb’ als onderdeel van een cultureel cluster onze grote voorkeur.

Argumenten van GB om tegen het projectplan te zijn:
Het Baljuwplein is slecht bereikbaar voor inwoners van Rijnsburg, Valkenburg en Katwijk a/d Rijn, zeker op de fiets als de verdieping van de N206 een feit is! Dan moet je altijd omrijden. Met de auto uit Rijnsburg naar het Baljuwplein om boeken te lenen, zal mensen ook afschrikken.
Zo’n bouwwerk als de nieuwe hoofdbibliotheek, daar wil je het Baljuwplein toch niet aan ‘opofferen’?

Het voorstel van het college houdt het gevaar in van het uitkleden van de huidige wijkbibliotheken en dat wil GB niet. Letterlijk staat in de nota dat ‘de omvang en het aantal daarvan afhankelijk is van de keuzes voor de hoofdbieb’. (citaat). GB wil goede voorzieningen in alle kernen en daar maakt een goed geoutilleerde wijkbibliotheek voor alle doelgroepen deel van uit. Maar het argument van verder gaande digitalisering mag nu niet worden gebruikt om de wijksteunfuncties uit te kleden.

In het voorgestelde concept van wijksteunpunten wordt uitgegaan van openingstijden van minimaal 4 uur per week. Dat is toch veel te weinig om daadwerkelijk dienstverlenend aanwezig te kunnen zijn, zeker voor de genoemde doelgroepen: ouderen, kinderen in de basisschoolleeftijd dus jonge gezinnen. Het aanbod van boeken is alleen gericht op kinderen en ouderen. Dit is een verarming van het voorzieningenaanbod in de kernen waardoor andere doelgroepen sowieso nog zijn aangewezen op de ‘superbieb’ in Katwijk aan Zee zolang als het digitaal uitleensysteem nog niet zijn intrede heeft gedaan. De vraag is ook of dit ooit eenieder zal bereiken want veel mensen willen een boek ook in de handen hebben en zien voordat ze besluiten het te lenen.

Als we door willen gaan met bijv. leesbevordering (het Makkelijk Lezen Plein) moeten we zeker deze voorzieningen in de kernen (denk aan Hoornes / Rijnsoever) hebben; ze moeten immers laagdrempelig en goed bereikbaar zijn!

We hebben ernstige twijfels over de functie voor bezoekers uit de regio en toeristen. Dit gegeven komt voort uit landelijk onderzoek om te pleiten voor een ‘superbieb’ in winkelgebied met meerdere culturele en toeristische bestemmingen. Maar in de Katwijkse situatie telden we in 2O1O 85 leners van buiten de gemeente Katwijk. Als we de toeristen toch met boeken willen bedienen, laten we dan alles op alles zetten om de strandbibliotheek in samenwerking met de locatie van de Kunstvereeniging in stand te houden.

Maar nu er waarschijnlijk niets anders op zit en er een keuze voor de hoofdbieb in Katwijk Zee wordt gemaakt door de meerderheid van de raad hebben we daar een mening over.

Wat willen we met de hoofdbieb en de wijkbibliotheken?
De hoofdbieb moet in combinatie met andere functies multifunctioneel worden opgezet. Maar welke functies blijven er dan nog over, nu de instellingen die voorheen aan tafel zaten bij de bespreking van het cultuurcluster Duinvallei blijkbaar hebben afgehaakt?
De theaterfunctie die Tripodia vervult, is blijkbaar geen optie. Welke cultuurinstelling wil en kan zich voegen bij de voorgestelde hoofdbieb op het Baljuwplein? K&O heeft al een mooi gebouw en wil daar niet weg. Ik zou het niet weten! Is een filmhuis een optie? Maar dat vergt een goede zaal, maar dat is misschien mogelijk. Kortom, een filmhuis en kunstuitleen lijken de enige opties. Een kleine multifunctionele ruimte in de hoofdbieb voor lezingen enz. zal de enige culturele verbreding kunnen vormen.

De conclusie is dus dat het aan het Baljuwplein alleen of in hoofdzaak zal gaan om vestiging van de hoofdbieb en geen andere (bestaande) culturele voorzieningen. Dan volgt ook de vraag of er een horecavoorziening in moet komen. Dat wordt dan wel een commerciële externe uitbater nemen we aan? Of gaat de bieb dit ook doen?

Om een huidige biebfunctie te kunnen realiseren, heb je ruimte nodig voor boeken, tijdschriften en computers. De behoefte aan deze ruimte zal steeds meer afnemen als gevolg van de verdere digitalisering. Informatievoorziening en lezen gaan steeds meer digitaal. ‘Boeken zullen verdwijnen’, beweren diverse insiders. De informatiewereld is wezenlijk aan het veranderen en dit proces gaat steeds sneller. Steeds meer mensen halen hun informatie rechtstreeks van internet.

Concrete prognoses zijn moeilijk te maken, maar het is duidelijk dat deze ontwikkeling in snel tempo voortzet.  De vraag is daarom hoeveel m2 voor de (middel)lange termijn nodig zal zijn voor presentatie en opslag van boeken. We plannen nu voor 2015 en later. Daarvoor moet een realistische schatting komen.
Waarschijnlijk zijn er in de toekomst minder meters daarvoor nodig dan de huidige hoofdbieb nu heeft. Uitbreiding zou dan helemaal niet nodig zijn. Het gaat dan veel meer om de centrale vraag: ‘Hoe zal de Katwijkse bibliotheek in 2020 ingericht moeten zijn om aan de informatiebehoeften van de Katwijkse burgers te kunnen voldoen?’.

De vraag van GB is dan ook of er wel een hele nieuwe en dure hoofdbieb in het centrum moet komen. In ieder geval moeten we de bibliotheekvoorzieningen in de kernen handhaven! Bij mijn weten hebben andere politieke partijen zich daar ook al eerder in positieve zin over uitgesproken. Want een wijksteunpunt wat minimaal 4 uur open is, dat moet je toch niet willen met elkaar? {Zou het dan niet zinvol zijn om als commissie eens te gaan kijken bij dergelijke wijksteunpunten?}

En wat de huidige locatie betreft, de Schelpendam ligt op 200 – 300 meter van het Baljuwplein.
Dus de meerwaarde van verplaatsing daarheen is ook niet groot.
Wellicht ligt het dan minder in de loop, maar willen we daarvoor zoveel geld uitgeven in tijden waar we elke uit te geven euro al kritisch tegen het licht moeten houden?
Dat worden wel hele dure meters en dat lezen we er nooit vanaf.
En het Baljuwplein dan zult u wel denken?

• Een plein laten blijven met veel groen... de groene long van Katwijk aan Zee?
• Een plek voor speelgelegenheid voor kinderen... ook een ontmoetingsplek?

Wat kwam er in tweede termijn aan de orde?
Eigenlijk was het alleen het C.D.A. dat compleet achter het collegevoorstel ging staan en de andere partijen kwamen allemaal met de zorg hoe het in de kernen geregeld zou gaan worden wat betreft de invulling van de wijksteunfuncties van de bibliotheek.
We overlegden nu met het College en Jos Wienen, als portefeuillehouder verantwoordelijk voor dit onderwerp, zou alle ingebrachte punten meenemen. Belangrijk om op te merken is dat in het eerste gedeelte van 2O11 er een startnotitie komt welke we in de commissie en de raad aan de orde gaan stellen. Dus vanuit GB kunnen we nog in de hele procesgang onze mening ventileren... een mening welke ook in de commissie Welzijn van dinsdag 11/1 door andere politieke partijen werd gedeeld.

De mooiste opmerking kwam deze avond van Jos Wienen: We moeten niet direct vasthouden aan het Baljuwplein want het gaat over een 'bibliotheek in het centrum'. Maar de combi met toeristen, winkelend publiek en de wens naar een grote hoeveelheid m2 om de functie van de hoofdbibliotheek te combineren met de horeca / grand café, filmhuis en mogelijk andere culturele instellingen... waar elders in het centrum van Katwijk aan Zee temidden van winkelend / toeristisch publiek vinden we een locatie als het Baljuwplein?

GB zal blijven vasthouden aan het behoud van bibliotheekkwaliteit voor de kernen. Wordt vervolgd en heeft u vragen / opmerkingen... laat het maar weten.

Gerard Bol